Kıdem Tazminatı Nedir ? Şartları Nelerdir ?

Kıdem Tazminatı Nedir ? Şartları Nelerdir ? , İşveren ve işçiyi ilgilendiren kıdem tazminatı ile ilgili yapılan değişiklikler nedeniyle çeşitli sorular tekrardan gündeme geliyor. Özellikle kıdem tazminatının hangi durumlarda verilip verilmediği merak ediliyor. Peki, kıdem tazminatı nedir? Şartları Nelerdir?

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı; çalışan işçinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığını almasını sağlayan yasal bir sistemdir.

Kıdem tazminatının ödenmesi için gereken koşullar nelerdir?

• 1475/14 kapsamında çalışanlara belirli şartlarla kıdem tazminatı ödenmektedir. Buna göre:
• Aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması,
• İş sözleşmesinin işveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle fesih edilmesi,
• İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kuralarına aykırılık veya işyerinde işin durması ve benzeri nedenlerle fesih edilmesi,
• Askerlik görevi nedeni ile işten ayrılmalarda,
• Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda yaş dışında gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeni ile,
• Kadın işçinin evlenmesi nedeni ile evlenme tarihi itibariyle 1 yıl içinde başvurması şartıyla,
• İşçinin ölümü nedeni ile, iş sözleşmesinin feshi halinde çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödenmektedir.

İşten kendi isteğiyle ayrılan işçi ve evlilik nedeniyle ayrılan işçi kıdem tazminatı alabilir mi?

İş Kanununa göre kendi isteği ile istifa eden işçi, kıdem tazminatı alamamaktadır. Ancak; iş sözleşmesinin askerlik görevi, emeklilik hakkının elde edilmesi, sağlık problemlerinin işin yapılmasına sürekli bir biçimde engel oluşturduğunun belgelenmesi, işverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunması nedenleri ile işçi tarafından feshi halinde (istifa), çalışma süresinin en az 1 yıl olması koşulu ile kıdem tazminatı hakkı alınabilmektedir. Yasal düzenleme gereği; Kadın işçilerin evlilik nedeni ile işten ayrılması durumunda, çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödenmektedir. Bu haktan yararlanılabilmesi için; iş sözleşmesinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı olarak feshi, evliliği gösteren belgenin işverene sunulması, feshin gerekçesinin evlilik olduğunun açıkça belirtilmesi gerekmektedir.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır ?

İşçinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Fakat bazı işyerlerinde yapılan toplu iş sözleşmelerine istinaden kıdem tazminatına esas gün sayısı 35,40 gün üzerinden de hesaplanabilmektedir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilecektir. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.

Örnek Kıdem Tazminatı Hesabı

• 01.01.2018 yılında işe başlayan bir işçi 3000 Tl Brüt Ücret ile çalışsın.
• 01.01.2020 yılında işyerinden ayrılarak Kıdem Tazminatı Hakkına Sahip Olsun;
• İş yerinden herhangi bir ücrete dair ikramiye yemek yol ücreti almasın,

Hesaplama;

Hesaplamaya Esas Gün: 731 gün (İşten ayrılma tarihi dahil edilmiştir)
Kıdem Tazminatına Esas Ücret: 3.000,00 TL
Kıdem Tazminatı Tutarı (Brüt): 6.008,22 TL
Damga Vergisi Kesintisi (%0,759): 45,60 TL
Ödenecek Kıdem Tazminatı (Net): 5.962,62 TL
Şeklinde hesaplanacaktır.

İşyerinin satılması durumunda işçi kıdem tazminatının ödenmesini isteyebilir mi?

Herhangi bir işyerinin kısmen veya tümüyle devredilmesi durumunda(696 Sayılı KHK ile Çalışan Personeller bu duruma dahil olup Kıdem Tazminatları Hakkına Sahip Olacaktır.), Söz konusu işyerinde çalışmakta olanlar aynı şartlarla çalışmaya devam edeceklerdir. İşyerinin devri, çalışanların yasal hakları konusunda herhangi bir kayba yol açmayacak, çalışanlara işyerinin devri nedeni ile kıdem tazminatı ödenmesi gerekmeyecektir. Gerek kıdem tazminatı, gerekse yıllık ücretli izin haklarının belirlenmesi gerektiğinde devir öncesi ve devir sonrası oluşan toplam çalışma süresi esas alınacaktır.

İşyerinin taşınması veya çalışma şartlarının değiştirilmesi halinde işçi kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilir mi?

İşveren işçi ilişkileri, yasa ile belirlenen esaslar çerçevesinde iş sözleşmelerinde düzenlenmektedir. Bu kapsamda; işin niteliği, görev tanımları, çalışma süre ve koşulları, işçiye ödenecek ücret ve diğer esaslar iş sözleşmelerinde düzenlenmektedir. İş sözleşmesi hükümleri, işyeri uygulamaları veya çalışma koşulları konusunda değişiklik yapmak isteyen işveren, durumu yazılı olarak bildirmek ve işçinin onayını almakla yükümlüdür. İşçi tarafından 6 gün içinde kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamamaktadır. İş sözleşmesinin bu nedenle feshi halinde, kıdem tazminatı ve bildirim süreleri konusundaki yükümlülüklere bağlı kalınacaktır.

Kıdem Tazminatı Tavan Ücreti 2020 Yılı İçin Ne Kadar ?

1. 2020 Yılının İkinci Yarısında Uygulanacak Kıdem Tazminatı Tavanı 

Dönemi	Tutarı (TL)
01.07.2020 – 31.12.2020	7.117,17