Sendika Üyesi Olmadan Toplu İş Sözleşmesinden Nasıl Yararlanılabilir
Sendika üyesi olmayıp, Dayanışma aidatı ödeyerek Toplu İş Sözleşmesinden nasıl yararlanılır ? Zararı nedir ?
İşletme veya iş yeri düzeyinde imzalanan Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmanın şartları 6356 sayılı yasanın 39. Maddesinde aynen şöyle düzenlenmiştir.
Toplu iş sözleşmesinden yararlanma
MADDE 39 –
- Toplu iş sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri yararlanır.
- Toplu iş sözleşmesinden, sözleşmenin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanır.
- Toplu iş sözleşmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında iş sözleşmesi sona eren üyeler de, iş sözleşmelerinin sona erdiği tarihe kadar toplu iş sözleşmesinden yararlanır.
- Toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye olup da ayrılanlar veya çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Bunun için işçi sendikasının onayı aranmaz. Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden yararlanma, talep tarihinden geçerlidir. İmza tarihinden önceki talepler imza tarihi itibarıyla hüküm doğurur.
- Dayanışma aidatının miktarı, üyelik aidatından fazla olmamak kaydıyla sendika tüzüğünde belirlenir.
- Faaliyeti durdurulmuş sendikalara dayanışma aidatı ödenmez.
- Bu Kanun anlamında işveren vekilleri ile toplu iş sözleşmesi görüşmelerine işvereni temsilen katılanlar, toplu iş sözleşmesinden yararlanamaz.
- Grev sonunda yapılan toplu iş sözleşmesinden, 65 inci maddeye göre zorunlu olarak çalışanlar dışında iş yerinde çalışmış olanlar aksine hüküm bulunmadıkça yararlanamaz. Denilmektedir.
Maddenin incelenmesi halinde;
Toplu iş sözleşmesinden ancak TİS’ni akdeden sendika üyelerinin yararlanacağı ana kuralı getirilmiştir.
Toplu iş sözleşmesinden yürürlük başlangıç tarihinden itibaren yararlanabilmenin şartı ise TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN İMZALANDIĞI TARİHTE sendikaya üyeliğin bulunmasıdır.
Maddenin 4. fıkrasında ise, TİS’ni akdeden sendika üyesi olmayıp, dayanışma aidatı ödeyerek yararlanmak isteyenlerin ise, hangi şartlarda yararlanacakları düzenlemesi vardır.
Bu düzenlemeye göre, sendika üyesi olmayan ve dayanışma aidatı ile yararlanmak isteyen işçilerin, işverene dilekçe vermeleri ve dayanışma aidatı ödemeleri kaydıyla toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceklerdir.
Ancak, dayanışma aidatı ile yararlanmak amacıyla, verilen dilekçelerin tarihi daha önceki bir tarihte olsa bile, yararlanmanın TİS’nin imza tarihinden itibaren geçerli olacağı ve daha önceki dönemlere ait yararlanmanın mümkün olmadığı da kamu düzeni niteliğinden kabul edilmiştir.